Γράφει ο "Ευστάθιος Δαφνομήλης": https://www.facebook.com/share/p/1EJY3RuWzQ/?mibextid=wwXIfr
Επανήλθε πάλι η γνωστή συζήτηση περί Ελευθερίας της Τέχνης. Αυτή η συζήτηση είναι σαν τα μάλλινα: βγαίνει από το πατάρι κάθε φορά που το εγχώριο σύστημα των "φωταδιστών" αποφασίζει να κάνει ένα βήμα ακόμα προς την προσβολή κάθε οσίου, και καθιερωμένου προσώπου ή συμβόλου. Το "γιατί", είναι άλλη συζήτηση και εμπίπτει στην βίβλο μεθοδολογίας διάλυσης των εθνών. Όμως το κυρίως επιχείρημα που χρησιμοποιούν είναι ακριβώς αυτό: η τέχνη πρέπει να απολαμβάνει ελευθερία και να μην λογοκρίνεται.
Το τι είναι τέχνη, έχει πολλές παγίδες για όσους μπουν στην διαδικασία να το αναλύσουν και δεν το συστήνω. Όχι γιατί δεν μπορούν να περιγράψουν τι είναι ωραίο, πρωτότυπο, εκφραστικό κλπ, αλλά διότι μιλούν σε ένα αποπροσανατολισμένο κοινό, που πλέον δεν χρειάζεται απλώς την βοήθεια "ειδικών" για να του εξηγήσουν τι είναι ωραίο και τι όχι, αλλά χρειάζεται ειδικούς για να το πείσουν πως το να βάζεις το βρακί σου σαν μάσκα στο πρόσωπο μπορεί να σε προστατέψει από εξαιρετικά φονικούς ιούς.
Η επιχειρηματολογία για το τι είναι "Ελευθερία" είναι θεωρώ πιο προσεγγίσιμη, ακόμα και για εγκεφαλικώς δυσλειτουργικούς ανθρώπους.
Κατ' αρχήν η Ελευθερία δεν μπορεί ποτέ να είναι ατομική. Διότι η Ιστορία δείχνει πως η ατομική ελευθερία πάντα ηττάται από μεγαλύτερα σύνολα που έχουν μεταξύ τους θεσπίσει κανόνες ομαδικής ελευθερίας. Αν εξαιρέσουμε την κοινωνική ανάγκη του πολιτικού όντος που ονομάζεται άνθρωπος να ζει μαζί με άλλους ομοειδείς, φτάνουμε στην πρακτική ανάγκη πως για να απολαμβάνει μια σχετική ελευθερία τότε οφείλει να προσαρμόσει αυτήν στα πλαίσια μιας κοινότητας με ίδιους κοινούς κανόνες αλληλοσεβασμού και δικαιωμάτων.
Συμπερασματικά, η ελευθερία δεν είναι ίδια παντού σε όλες τις κοινότητες, αλλά προσδιορίζεται σε κάθε μια διαφορετικά, εξαρτώμενη από το μεταξύ των μελών της "κοινωνικό συμβόλαιο" (ας με συγχωρήσει ο Ρουσσώ για τον δανεισμό και αυθαίρετη χρήση του όρου). Η κάθε κοινότητα (λέγε με οικογένεια, χωριό, πόλη, κράτος, Ένωση) προσδιορίζει με κανόνες τι οφείλει να είναι σεβαστό και απαραβίαστο, και ως ποιο σημείο οι ατομικές ελευθερίες που απολαμβάνουν τα μέλη της κοινότητας χάρη στην συλλογική άμυνα που προτάσσει αυτή, γίνονται ηθικές ή υλικές βιαιοπραγίες κατά άλλων μελών.
Εν προκειμένω, στην Ελλάδα μπορεί να τραβήξει κανείς μια αγελάδα από την μέση του δρόμου αλλά στην Ινδία όχι. Αντιθέτως, στην Ινδία μπορεί να ζωγραφίζει καρικατούρες χριστιανικών Αγίων σαν τέχνη αλλά στην Ελλάδα (όπως πιστεύαμε μέχρι πρότινος), αυτό προσβάλει τα κοινά θρησκευτικά ήθη.
Δυστυχώς, στα πλαίσια της αυτοαναίρεσης του ελλαδικού κράτους, βλέπουμε πως ακόμα και η επίσημη θρησκεία του, λοιδορείται από τους ίδιους τους θεσμούς που εκ του Συντάγματος υποχρεούνται να την υπερασπίζουν (εν προκειμένω το Υπ.Πολ.).
Θυμίζω πως δεν εξετάζουμε το θέμα πολιτικά, εστιάζοντας σε ευθύνες πολιτικών και κυβερνήσεως, αλλά ιδεολογικά με βάση το σε ποιον βαθμό είναι ελεύθερη η Τέχνη.
Συμπερασματικά και εν κατακλείδι, η Ελευθερία και η Τέχνη δεν τέμνονται ως αντίπαλες έννοιες, όσο η Τέχνη ΔΕΝ θίγει τα όρια, τα ήθη και έθιμα που έχει ορίσει η κοινότητα (έθνος-κράτος) και όσο η Ελευθερία δεν επιβάλλει στην Τέχνη στυλ, τεχνοτροπίες, και λοιπούς εικαστικούς/εκφραστικούς κανόνες.
Η περίπτωση της Εθνικής Πινακοθήκης δεν πρόκειται περί καταστολής της ελευθερίας της Τέχνης, πρόκειται περί επιθέσεως της (αμφισβητούμενης) Τέχνης στην Ελευθερία του κοινωνικού συνόλου, διότι μέρος της κοινής μας ελευθερίας είναι να γίνονται σεβαστά εντός της επικράτειας αυτά που αγαπάμε και λατρεύουμε.
Το δε επιστέγασμα της σαθρής επιχειρηματολογίας περί δήθεν πλήγματος στην "ελευθερία της τέχνης" είναι ο ισχυρισμός πως "Η θρησκεία επιτέθηκε στην τέχνη", όταν έχει συμβεί ξεκάθαρα το αντίθετο.