Η δολοφονία της Ιρίνας στο μετρό δεν είναι ένα «μεμονωμένο περιστατικό». Είναι καθρέφτης μιας εποχής που βυθίζεται στη βαρβαρότητα. Το σοκ δεν βρίσκεται μόνο στον τρόπο με τον οποίο αφαιρέθηκε η ζωή μιας νέας γυναίκας, αλλά και στη φράση του δράστη: «σκότωσα την λευκή κοπέλα». Αυτή η κραυγή αποκαλύπτει ότι το έγκλημα δεν ήταν απλώς μια πράξη βίας· ήταν πράξη ποτισμένη με φυλετικό μίσος.
Το φυλετικό μίσος δεν γεννιέται από μόνο του. Καλλιεργείται. Οι κοινωνίες μας βομβαρδίζονται από αφηγήσεις που χωρίζουν τους ανθρώπους σε κατηγορίες: λευκούς και μαύρους, ντόπιους και ξένους, «εμείς» και «οι άλλοι». Αυτές οι διαιρέσεις δεν είναι τυχαίες· είναι εργαλεία. Οι ελίτ, οικονομικές και πολιτικές, τις χρησιμοποιούν για να κρατούν τους λαούς διαιρεμένους και αδύναμους. Όσο οι άνθρωποι στρέφονται ο ένας εναντίον του άλλου, τόσο λιγότερο στρέφονται ενάντια σε εκείνους που πραγματικά ορίζουν τις τύχες τους.
Η Ιρίνα δεν δολοφονήθηκε μόνο από έναν άνθρωπο που παραδόθηκε στο μίσος. Δολοφονήθηκε και από ένα σύστημα που σπέρνει μισαλλοδοξία, που επιτρέπει να ριζώνουν οι ιδεοληψίες της βαρβαρότητας, που αφήνει τις κοινωνίες να συνηθίζουν στην ιδέα ότι ο διπλανός τους αξίζει λιγότερο επειδή είναι «διαφορετικός».
Κι όμως, το πιο ανησυχητικό είναι η απάθεια. Ο κόσμος που παρακολουθεί τέτοιες φρικαλεότητες και γυρίζει το βλέμμα αλλού. Τα δελτία ειδήσεων που καταναλώνουν τον φόνο σαν άλλη μια είδηση. Οι κοινωνίες που συνηθίζουν. Εδώ βρίσκεται η πραγματική παρακμή: στο ότι ο θάνατος μιας νέας γυναίκας, με τόσο ξεκάθαρο φυλετικό μίσος, δεν μας συγκλονίζει όπως θα έπρεπε.
Η βαρβαρότητα δεν είναι μόνο το μαχαίρι του δολοφόνου· είναι και η σιωπή που ακολουθεί. Είναι η αποδοχή μιας καθημερινότητας όπου το μίσος γίνεται κανονικότητα, όπου η ανθρωπιά υποχωρεί μπροστά στην καχυποψία, στον κυνισμό, στη διχόνοια.
Η Ιρίνα γίνεται έτσι ένα τραγικό σύμβολο. Σύμβολο όχι μόνο της ωμότητας ενός ανθρώπου, αλλά και της σήψης ενός ολόκληρου κοινωνικού οικοδομήματος που αφήνει χώρο στο φυλετικό μίσος να φουντώνει. Αν δεν ξυπνήσουμε, αν δεν αντιληφθούμε πως το μίσος καλλιεργείται για να μας κρατά υποταγμένους και διαιρεμένους, τότε αύριο η βία δεν θα χτυπήσει μόνο τον Άλλο, αλλά και εμάς τους ίδιους.
Η βαρβαρότητα δεν έρχεται ξαφνικά· εγκαθίσταται σιωπηλά, μέσα από τη συνήθεια, μέσα από την απάθεια, μέσα από τον διχασμό. Και όταν ριζώσει, τότε είναι αργά. Η δολοφονία της Ιρίνας είναι μια κραυγή που δεν πρέπει να σιγήσει. Γιατί κάθε φορά που σιωπούμε, δίνουμε χώρο στη βία και στο μίσος να γίνουν η νέα «κανονικότητα» μας.